Proje Tabanlı Eğitim
“Çocuklar cevapları değil, soruları sever. Öğrenme; merakla başlar, birlikte büyür.”
Okulumuzda öğrenme, ezber bilgiye ulaşmakla sınırlı değil; bir yolculuktur.
Bu yolculukta çocukların ilgileri, merakları, soruları ve gündelik yaşamla kurdukları ilişkiler öğrenmenin temelini oluşturur.
Proje tabanlı eğitim, bu yaklaşımın kalbinde yer alır.
Çocukların gerçek hayata dokunan bir konu etrafında derinlemesine düşündüğü, gözlem yaptığı, araştırdığı, ürettiği ve sunduğu bütüncül bir öğrenme sürecidir.
Proje Tabanlı Eğitim Nedir?
Proje tabanlı öğrenme, çocukların ilgi alanlarına göre seçilen konularla başlar.
Bu konular; bazen doğada gördükleri bir mantar, bazen okulda hissettikleri bir ihtiyaç, bazen de toplumsal bir mesele olabilir.
Süreç içinde çocuklar:
Sorular üretir
Gözlem yapar
Araştırma yolları geliştirir
Fikir alışverişinde bulunur
Deneyimler oluşturur
Üretir ve sunar
Tüm bu aşamalar çocukların yaşına, gelişim düzeyine ve hazırbulunuşluğuna uygun olarak yapılandırılır.
Çocuklara Katkıları
Gerçek öğrenme: Proje süreci bilgiye bir bağlam kazandırır. Çocuk, neden öğrendiğini bilir ve öğrendiklerini hayatla ilişkilendirir.
Derin düşünme becerisi: Ezberden uzak, analiz ve sentez içeren bir öğrenme modeli gelişir.
Sorumluluk ve öz düzenleme: Kendi öğrenme sürecini planlamayı ve takip etmeyi deneyimler.
İfade ve sunum becerisi: Projeyi sözlü ya da görsel olarak sunar; fikirlerini paylaşmayı öğrenir.
Toplumsal farkındalık: Kimi projeler doğaya, topluma ya da okuldaki ihtiyaçlara katkı sunar. Bu da çocuklarda “benim de etkim var” duygusunu pekiştirir.
Öğrenme Süreci Nasıl İşler?
Merak uyandıran bir soru ya da durum ortaya konur.
Örneğin: “Okulumuzda neden bu kadar az kuş var?”Çocuklarla birlikte çember yapılır, fikirler toplanır.
Küçük gruplar oluşturularak araştırmalar başlar.
Gözlemler, deneyler, okuma çalışmaları, geziler, uzman görüşmeleri gibi farklı yöntemlerle süreç derinleşir.
Proje sonunda çocuklar öğrenmelerini bir ürün, performans ya da sunumla paylaşır.
Süreç, öğretmen gözlemleri ve çocukların yansıtıcı anlatımlarıyla değerlendirilir.
Topluluğa Katkıları
Proje tabanlı yaklaşım yalnızca çocuğu değil, tüm okul topluluğunu öğrenme sürecine dahil eder.
Veliler süreçlere kaynak ya da bilgi sağlayıcı olarak katılabilir.
Öğretmenler disiplinler arası iş birliği kurar.
Okul dışı alanlar öğrenme ortamına dönüşür (doğa, pazar yeri, müze vb.).
Proje ürünleri toplulukla paylaşılır, sergilenir, kutlanır.
Bu sayede öğrenme okulun sınırlarını aşar, topluluğa yayılır ve yaşamsal hale gelir.
Neden Proje Tabanlı Eğitim?
Çünkü çocuklar soru sormayı sever.
Çünkü kalıcı öğrenme, deneyimle olur.
Çünkü merakla öğrenen çocuk, öğrenmeye ömür boyu bağlı kalır.
Çünkü her çocuğun kendi ritminde, anlamlı ve bağ kurarak öğrenmeye hakkı vardır.
“Çocuk bir projeyi değil, kendini inşa eder.”
Ve biz her projenin ardında, bir çocuğun gelişen öz güvenini, cesaretini ve yaşamla kurduğu bağı görürüz.
Geçmiş Projelerden Örnekler
Antalya Çocuk Köyü’nde projeler, çocukların merakından ve günlük yaşamla kurdukları bağlardan doğar. Her proje, çocukların sorularıyla şekillenen, öğretmenlerin rehberliğiyle derinleşen ve toplulukla paylaşım yoluyla zenginleşen bir öğrenme yolculuğudur. Burada yer alan örnekler, çocukların doğa, toplum, sanat ve bilimle kurdukları özgün ilişkilerin küçük bir yansımasıdır.
Ağaçlar Ne Anlatır?
Doğa Gözlemi & Ekoloji – Anaokulu
Çocuklar okul çevresindeki ağaçları fark ettiğinde, sadece yapraklarına değil, geçmişlerine, kokularına ve gölgelerine de merak duydular. Ağaçların türleri incelendi, halkalar sayıldı, “bir ağacın ömrü” konuşuldu. Her çocuk bir ağaçla bağ kurdu, isim verdi ve kendi ağacının hikâyesini yazdı. Proje sonunda kendi ağaçlarını diktiler, kağıt üretimi yaptılar, yetiştirdikleri ürünleri ve öğrendiklerini kendi hazırladıkları sunumlarla tüm okula aktardılar.
Arılar ve Diğer Canlılar
Ekosistem & Canlılar Dünyası – 2. Sınıf
Bir arı görüp “Neden bu kadar önemli?” diye sormalarıyla başladı. Arıların doğadaki rolü, diğer canlılarla ilişkisi, tozlaşma, kovan yapısı gibi konular incelendi. Bir arı firmasının okula bombus arı ziyaretiyle heyecanlandılar, bir uzmandan tüm detayları dinlerken coşkulu ve öğrenmeye açıktılar. Gözlem, hikâye, şarkı ve modelleme yoluyla çocuklar “bir canlıyı korumanın” anlamını kavradı. Bahçeye arı dostu çiçekler dikildi, doğal yaşam desteklendi.
Antik Yazıtlar ve Simgeler
Tarihsel Merak & Sanat – 1. Sınıf
Okuma-yazma serüveni başında çocuklar “Neden yazı yazarız?” diye sorunca ilk yazılar nasıl ortaya çıktı keşfetmeye başladılar. Sorular çoğaldı. Bir antik yazıt buldular, müzeye, ören yerlerine gidip gerçek yazıtları incelediler. Alfabenin gelişimini, geçirdiği süreçleri fark ettiler. Her çocuk kendi “anı taşı”nı yaptı ve bir sergi düzenledi. Bu projede tarih, hikâye, sanat ve yazılı kültür buluştu.
Mutfak ve Kitap
Hayat Bilgisi & Okuma Kültürü – 2. Sınıf
Çocuklar bir kitabın içindeki tarifi evde denemek isteyince, mutfakla kitap arasında büyülü bir bağ kuruldu. Yemek tarifleri kitaplardan okundu, ölçüler hesaplandı, birlikte pişirildi. Yemek tarifleri yazılıp resimlenerek “Bizim Kitabımız” hazırlandı. Proje; okuma sevgisi, matematiksel düşünme ve duyusal deneyimi birleştirdi. Her hafta dünya mutfağından farklı lezzetler denendi, bu lezzetlerin içinde olduğu fantastik bir kitap hep beraber yazıldı. “Yemek Ormanı” kitabı velilere satışa sunuldu, elde edilen parayla sınıf kütüphanesi zenginleştirildi.
Küçük Bir Kafe Kurmak
Girişimcilik & Sosyal Sorumluluk – Anaokulu & İlkokul
Çocuklar bir gün, “Okulda bir kafe olsa nasıl olurdu?” diye sordu. Ardından işleyiş planlandı, menü hazırlandı, fiyatlandırma yapıldı, görev dağılımı konuşuldu. Velilerden destek alındı, basit tarifler hazırlandı ve okul bahçesinde küçük bir “Civciv Kafe” açıldı.
Küçük kafemizde, alışverişte para kullanıldı, para üstü verildi; böylece çocuklar matematiği gerçek bir deneyim içinde öğrendiler. Bir kafe işletmesinde neyin nasıl yapıldığı tek tek görüldü, kahvenin yolculuğu keşfedildi. Tarifler evlerde ve okulda birlikte hazırlandı.
Çocuklar hem sorumluluk aldı, hem akademik süreçlerin günlük hayatta nasıl işlediğini deneyimledi, hem de birlikte üretmenin keyfini yaşadı. Elde edilen gelir ise bir sosyal sorumluluk projesine aktarıldı.
Trenler Nereye Gider?
Ulaşım, Mekan ve Zaman Kavramı – Anaokulu
Tren sesi duyan çocuklar rayları takip etti. Bu merak, harita okumaya, güzergâh öğrenmeye, zaman kavramını konuşmaya dönüştü. Çocuklar eski trenleri inceledi, mini bir tren modeli oluşturdu, tren seslerinden müzik yaptı. Sürecin sonunda hep birlikte bir tren yolculuğu planlandı ve küçük bir geziye dönüştü. Her biri tek tek vatman oldu.
Belediyeyle de ilişki kuran çocuklar, tramvayları yakından inceledi. Makinist ve mühendislerden tramvayın nasıl çalıştığını öğrendiler; vatmandan direksiyona geçtiklerinde nelere dikkat edilmesi gerektiğini dinlediler. Atölyede ise herkes kendi vagonunu tasarlayıp yaptı, lokomotif ile birleştirdi. Böylece trenimiz hep birlikte hareket etti.